Barak Odası - Barak Kültür Mekânı

21 Eylül 2018

Âcür ve Hıta

Âcür Dolması

Hıta

'Âcür' der Barakeli'nin insanı dolması olana. Salatalık ve kabak arası bir sebzedir. Ancak çok ince beyaz tüyleri vardır üzerinde. Kendine has bir kokusu ve tadı olur. Taze de tüketilir tıpkı salatalık gibi, kurutularak da kullanılır aynı kabak gibi. Bana göre, kurutmalık ile yapılan dolmaların en iyilerindendir, patlıcanı da kabağı da geçer, kırmızı biber kurutması ile yarışır.

Daha çok turşularda kullanılması ile bilinen biraz sertçe, açık yeşil, kıvrımlı ve uzun sebzenin adı ise 'hıta'dır. Rengi kızıla çalan toprağında yetiştiği Barak Ovası'nda, tıpkı salatalık gibi veya onun yerine tüketilir.

Yağlı Sörme

Barak'ta yaz mevsiminin en revaçta yemeklerindendir. Közlenmiş patlıcanın, sarımsak eşliğinde kıyılıp tereyağında köy yumurtasıyla muhteşem birleşimidir.

Yoğurtlu Patlıcan Közleme

Yumurtalı Patlıcan Közleme

Mercimekli Bulgur Pilavı

Bütün kırmızı mercimekle yapılan bulgur pilavı, bir Barak klasiğidir. Şimdi Türkiye ihtiyacını karşılayamıyor ama Barak'ta, eskiden mercimek en önemli tarım ürünlerinden biriydi. Bu sebeple çok farklı biçimlerde tüketilirdi.

Mercimekli Bulgur Pilavı

Küfte

Mercimek Küftesi

Etlisi, etsizi, sadeyağlısı, tereyağlısı, zeytinyağlısı, mercimeklisi, yumurtalısı, domateslisi... Köftelik bulgur (simit denir) çeşit çeşit 'küfte'ye dönüşür Barak'ta, hepsinden öte 'küfte yoğrulması' tüm aşamalarıyla bir muhabbet vesilesi, lezzetli bir gün ortası meşgalesidir.

Etli Küfte

Mercimek Köftesi

Etli Köfte

Zeytin Piyazı

Güzel zeytinyağı olur Barakeli'nin zeytini ile. Bir de kırmasını yaparlar yeşilken böyle. Sadece su ile tatlandırırlar. Bu kırma zeytinin piyazı da bir başka olur elbette. "Pipaz" der tabiî buna yöre insanı...

Zeytin Piyazı

Kocabaş

Barak Ovası'nda kocabaş yaz mevsiminde olgunlaşır. Bu arada, elbette 'Şekerahmet' gibi farklı isimlendirmeler olabilir, ben bizimkini yazdım. Sivri dikenleri olur. Ancak bu dikenler ve muhteşem renkli kısmı ayıklandıktan sonra mini bir enginarı andıran bir görüntü ortaya çıkar. Çiğ yenilebilir. Kıtır kıtırdır. Lezzetlidir bence. Fakat kokusu, sanırım en etkileyici yanıdır. Çorak toprakların enteresan bir yabani bitkisidir kocabaş.

Kocabaş Bitkisi

Deşti Karpuzu

Barak Ovası'nın hey gözünü sevdiğimin o kızıl renkli toprakları, deştisinde (sadece yağmur suyuna dayalı tarım) bile neler bitmez ki! Genç antep fıstığı fidanlarının (şetil) arasına veya 'felhân'lara (nadasa bırakılmış tarla) böyle çekirdeklik karpuz ekilir. Seher vakti tarlada yarıp yemek de ayrı bir güzel olur.