Kadınların (Avratların) Köyü İstememesi…

Gözlemleyebildiğim kadarıyla Barak’taki şehre göçün en önemli sebeplerinden biri, özellikle kadınların artık köyü pek istememesi ve delikanlıların köyde kalmak üzere evlenecek kız bulamaması! Genelde evlilik arifesinde, “Nerede Oturacaklar?” çok önemli bir gündem maddesidir. Valla, baştan söyleyeyim haksız değiller! Kaç defa dikkatimi çekmiştir. Köyde evin kadını sabah erkenden herkesten önce kalkar, hamur yoğurur, hayvanlarla ilgilenir, bostan varsa onunla uğraşır, çevreyi toparlar ve temizler, sallama veya ekmeği yapar, kahvaltıyı hazırlar, sofrayı kurar. Bu arada evin geri kalan ahalisinin önemli kısmı yatmaya devam eder. Millete kahvaltısını yaptırır, sofrayı toplar, bulaşıkları yıkar, bu sefer evin içini temizler, öğle yemeği 'taşgala'sına (telaşına) düşer, derken vakit neredeyse öğlen olmuştur. Sonrasında, günün diğer saatlerinde de öteki zaruri işlere koyulur. Bu durum hemen hemen yaz kış her Allah’ın günü tekrarlar. Bir de arada, tüm onca yaptıklarına bir karşılıkmış (!) gibi bazılarının muhtemel kötü söz ve muamelesine maruz kalmalarına hiç girmiyorum artık.

Elbette erkeğinden erkeğine ve iş mevsiminden mevsimine değişir ama sabahları yabanda yazıda işine fırsat vermeyen ve çalışan erkeklere de haksızlık etmemek lazım şimdi. Fakat köyde erkeklerin iş durumu kadınlara göre bir hayli az ve kısa sürelidir aslında. Kadınların yukarıdaki iş döngüleri neredeyse yılın her günü aralıksız devam eder. Buna kışın soğuğunu, sobasını, külünü, çamurunu, sıcak suyunu, yazın tozunu, sineğini, ivezini (minik böcek), sıcağını da kattığınızda onlar için hakikaten daha zor bir hayat köydeki koşullar. Bu sebeple kadınlar şehirde dört duvar arasında, hazır ekmekli ve kaloriferli o evleri haliyle daha çok tercih ediyorlar. Bizim delikanlıların da eline geçerse asgari ücretli bir işte sabahtan akşama anası ağlıyor ama onlar da bir süre sonra şehri bırakıp köye dönmek istemiyor.

Peki, köyde kadınlar için daha fazla zor olan bu koşulları düzeltecek bir şey yapılamaz mı? Belki bu noktada, erkeklerin kadınlara ve onların yaptıkları işler konusunda biraz daha anlayışlı ve yardımcı olmaları işe yarayabilir. Kim bilir!

(Fotoğraf: Cahit Tanyol)