Kalem Atmak (Aşılamak), Budamak ve Antep Fıstığının Fiyatı

26 Haziran 2018

Kalem Atmak (Aşılamak), Budamak ve Antep Fıstığının Fiyatı

Antep fıstığı, ürünlerine "Menengiç - Buttum" denen bazı yabani antep fıstığı türlerinin mutasyona uğrayıp irileşmesi sonucu ortaya çıkmış diyor işin erbapları. Antep fıstığı fidanları genelde 5-7 yılda kalem (aşılanacak) atılacak boyuta geliyor. Kalemin tutması sonucu (yaklaşık %60-70 oranında başarı sağlandığı söyleniyor ilk seferde), bir 5-7 yıl daha bekleniyor tam randımanlı ürün alabilmek için. Kısacası iyi bir antep fıstığı ağacına en az 15 yılda sahip olunuyor ve bu uzun süre zarfında sadece bakım ve masraf yapılıyor ağaçlar için. Ayrıca çevresel ve doğa koşulları nedeniyle her yıl yüksek verim de alınamıyor. Antep fıstığına pahalı mı dediniz, bir daha düşünün isterseniz?

İşte Nizip'in dereköylerinden Cidetli (Yeniyazı) Sabri Emmi, hünerli elleri eşliğinde sakin sakin izah ediyor kalem (aşı) atmanın inceliklerini böyle...

İşte Sabri Emmi ve onun ekibinin atmış olduğu kalemlerden (aşılardan) tutan ikisi, aşıdan yaklaşık iki ay sonra:

Tutan Bir Antep Fıstığı Aşısı (Kalemi)

Tutmuş Bir Antep Fıstığı Kalemi (Aşısı)

(Foto: Yunus Kılıç)

Yine, Sabri Emmi, bir Kasım günü antep fıstığı budamının inceliklerini anlattı bu şekilde...

Antep Fıstığının Karagözü
(Fotoğraf:Atilla Tiryaki)

Yabani Antep Fıstığı Ağacı,
Menengiç ve Buttum

Antep fıstığının ‘Karagöz’ü böyle olur işte. Yaprağın daldan çıktığı noktaya bitişik küçük siyah (koyu kahverengi) yumruya ‘Karagöz’ denilir yörede. Sene ne kadar yağışlı, ağaçlar ne denli bakımlı ve güçlü ise bu karagözler o kadar çok ve sağlam olur. Ağaçlar güçsüz ise kolay dökülür maalesef. Fıstık sahipleri, daha fıstık taneleri ortada hiç yokken neredeyse bir yıl öncesinden bu karagözleri takip etmeye başlar. Hasılatı karagözler belirler zira.

Baharda fıstık cumbaları (salkım) güzün bu hâlde olan karagözlerden filizlenir. Karagözlerin ışkın verdiği o ilkbahar dönemi de antep fıstığı ağaçlarının soğuğa ve dolu gibi ağır yağışlara karşı en hassas olduğu zamandır. Takriben Mart-Nisan aylarıdır bu dönem. Kışın ağaçlar uyku hâlinde olduğundan pek sıkıntı olmaz.

Menengiç kahvesinin yapıldığı yabani fıstık ağacı (aşılanmamış veya kalem tutmamış antep fıstığı (pistachio)) ve meyvesi menengiçlerin olduğu ‘cumba’lar (salkımlar) böyledir işte. Biraz daha büyük meyvesi olan yabani fıstık türüne de, yurdu olan Barak'ta, 'buttum' denilir. Yeşilimsiler içi dolu ve olgunlaşmış olanlardır. Sabunu da yapılıyormuş bu arada...

İlkbahar ile birlikte yine uyanır antep fıstığının karagözleri, evelallah, Barak Ovası bir kez daha bereketi muştular böyle...

Antep fıstığının, özellikle don ve dolu açısından en hassas zamanı takriben Nisan sonuna kadar olan dönemdir. Karagözler sıcaklarla birlikte yavaştan cumba (salkım) olarak kendini belli eder bu dönemde artık. “Allah, afattan tufandan gorusun, bes beterinden saklasın, ne yok ki O'nda!” derdi büyükler bu vakitler hep.